Rosnąca inflacja to ostatnio gorący temat nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie. Wielu ekspertów twierdzi, że zaraz oprócz rosnącej inflacji, zacznie się ogólnoświatowy kryzys ekonomiczny. Najprościej, wytłumaczyć inflację posługując się definicją Narodowego Banku Polskiego:
Proces trwałego wzrostu cen w gospodarce związany ze spadkiem siły nabywczej pieniądza krajowego. Inflacja w Polsce jest mierzona za pomocą wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), ale stosowane są także inne miary, m.in. inflacja bazowa czy wskaźnik cen produkcji sprzedanej przemysłu (PPI). Inflacja jest procesem przeciwnym do deflacji.1
Podejmując próbę przybliżenia pojęcia inflacji, wystarczy porównać liczbę i klasę produktów, które można kupić za przykładowe 100 zł, z ich liczbą i klasą w przeszłości. Najprościej mówiąc, inflacja polega na wzroście cen przy jednoczesnym spadku siły nabywczej pieniądza.
Czym spowodowana jest inflacja?
Powodów rosnącej inflacji jest bardzo dużo. Ma na nią wpływ zarówno sfera mikroekonomiczna jak i makroekonomiczna. Wśród mikroekonomicznych czynników powodujących inflację wyróżnić można przede wszystkim:
- ceny ustalane przez producentów dóbr i usług
- nadmierna podaż pieniądza (dodrukowywanie pieniądza przez co jest go za dużo w obrocie)
- niezrównoważona polityka fiskalna i monetarna kraju
Wśród makroekonomicznych czynników wpływających na inflację wyróżnia się:
- ceny dóbr i usług na rynku międzynarodowym.
- wartość importu,
- wartość eksportu.
Przyczyn pojawienia się inflacji jest bardzo dużo, a wyżej wymieniono tylko te najistotniejsze. Niemniej inflacja nie jest zjawiskiem paranormalnym, to coś normalnego co występuje w gospodarce w sposób naturalny. Niemniej jej poziom odbija się na cenach na półkach sklepowych przez co konsument odczuwa jej skutki w swoim budżecie.
Jak liczona jest inflacja?
Inflacja liczona jest przez Główny Urząd Statystyczny przez zebranie i porównanie informacji na temat koszyka dóbr i usług w gospodarstwach domowych. Koszyk dóbr i usług wyrażony jest w pieniądzu i porównany z ogólnym rozwojem gospodarczym kraju. Główny Urząd Statystyczny przekazuje informację na temat poziomu inflacji w określonych odstępach czasowych.
Rodzaje inflacji
Występuje wiele rodzajów inflacji, ale na początku należałoby wspomnieć, że zjawiskiem odwrotnym do inflacji jest deflacja i oznacza ona nic innego jak spadek cen dóbr i usług co powoduje wzrost siły nabywczej pieniądza. Prostymi słowami mówiąc, deflacja oznacza, że za wspomniane 100 zł można kupić coraz więcej produktów.
Wyróżnia się wiele kryteriów podziału inflacji. Najczęściej inflację dzieli się na:
- inflację pełzającą – poziom inflacji poniżej 5%
- inflację kroczącą – poziom inflacji między 5 a 10% w skali roku
- inflację galopującą – relatywny wzrost cen między 10 a 100%
- i hiperinflację – powyżej 100% wzrost cen w skali roku
Rodzaj inflacji w Polsce aktualnie to inflacja galopująca, bo wzrost cen dóbr i usług w skali roku wynosi powyżej 10%.
Na co wpływa inflacja?
Inflacja wpływa głównie na ceny w sklepach. Ceny na dobra i usługi wzrastają, a poziom tego wzrostu w dużym uproszczeniu określa poziom inflacji. Inflacja wpływa również na politykę rządzących, a w szczególności na politykę pieniężną kraju tj. na politykę monetarną i politykę fiskalną. Ta pierwsza kreowana jest przez rząd i dotyczy podatków, a ta druga przez Bank Centralny i dotyczy m.in. emisji pieniądza czy wysokości stóp procentowych (czyli rat kredytów). Rząd nie ma wpływu na decyzje Banku Centralnego, a Bank Centralny na decyzje rządu, niemniej te dwie instytucje powinny działać w porozumieniu dla ogólnego dobra obywateli.
Niewątpliwie inflacja wpływa również na siłę nabywczą pieniądza i wynagrodzenia. Przez inflację za przysłowiowe 100 zł można kupić coraz mniej dóbr i usług w porównaniu do poprzednich okresów (np. miesięcy, lat). Co więcej, przez rosnący koszt zatrudnienia pracownika, wynagrodzenia „stoją w miejscu”, a w stosunku do stale rosnących cen, pomimo iż zarabia się tyle samo, to życie kosztuje więcej.
Jak nie tracić pieniędzy podczas inflacji?
By nie tracić oszczędności na inflacji, warto rozważyć inwestycję w lokatę. Najpewniejszą lokatą aktualnie przy takim poziomie inflacji byłaby inwestycja w obligacje indeksowane inflacją. Jest to najbezpieczniejsza forma ochrony kapitału przed rosnącym poziomem inflacji i umożliwiają zabezpieczenie zainwestowanych pieniędzy przed spadkiem siły nabywczej pieniądza. Obligacje indeksowane inflacją mają jednak swoje wady. Po pierwsze środki są zamrażane na określony czas. Po drugie obowiązuje minimalna kwota wpłaty środków w te formę zabezpieczenia, a kwota ta opiewa na tys. zł. Następnie obowiązuje „karencja” tj. w pierwszym roku w oprocentowanie nie jest wliczany poziom inflacji. Warto wspomnieć też, że oprocentowanie jest zmienne.
Niewątpliwie mimo kilku wad inwestycja w obligacje indeksowane inflacja to godna rozważenia forma zabezpieczenia kapitału.
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Nie ma charakteru porady finansowej, rekomendacji dot. instrumentów finansowych lub inwestycyjnych, a także nie sugeruje strategii inwestycyjnej. Zawarte tu treści nie powinny też stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych.
- Narodowy Bank Polski [https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/edukacja/slownik.html] [↩]
