Kupujesz sprzęt audio do swojego mieszkania? Oto artykuł poradnikowy, który Ci to ułatwi. Zanim jednak kupisz kolumny i wzmacniacz stereo, najpierw zapoznaj się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi tych urządzeń. Pozwoli Ci to łatwiej poruszać się w tej tematyce. Zaczniesz rozumieć, m.in. jakie cechy powinien mieć wzmacniacz i kolumny, aby połączone razem dawały użytkownikowi dobry efekt dźwiękowy. Dowiedz się, jak wybrać kolumny i wzmacniacz stereo.
Podstawowe parametry kolumn i wzmacniacza stereo
Nigdy nie kupuj kolumn i wzmacniacza tylko dlatego, bo wyglądają ładnie. Aby zestaw brzmiał dobrze, powinieneś przy wyborze tego sprzętu kierować się wartościami określonych parametrów. To od tych parametrów zależy jakość sprzętu.
- Pasmo i charakterystyka przenoszenia – to zakres częstotliwości reprodukowanego dźwięku przez kolumny głośnikowe. Wartość pasma określa się za pomocą Hz. Czym większy zakres pasma, tym więcej „dźwięków” jest w stanie odtworzyć kolumna. Czym niższa dolna wartość pasma, tym dźwięk, który usłyszysz z kolumn, będzie bogatszy. Pasmo przenoszenia większości kolumn odpowiada zakresowi w jakim słyszy ludzkie ucho – 20Hz – 20kHz. Np. pasmo przenoszenia kolumn podłogowych Technics SB T200 równe jest 38 – 40000 Hz, za to kolumny głośnikowe Tonsil Altus 200 espresso mają zakres częstotliwości: 40-18000 Hz.
- Efektywność – to inaczej skuteczność. Ten parametr określa poziom ciśnienia akustycznego uzyskanego w odległość 1 metra od głośnika na każdy 1 W mocy elektrycznej dostarczonej do kolumny. Innymi słowy, to stopień, w jakim głośnik przemienia energię w dźwięk. Trzeba pamiętać, że duża część energii przekazywana do głośników, zamienia w ciepło. Jest więc marnowana. Co więcej, przez wydzielanie się za dużej ilości ciepła, wzrasta temperatura cewek głośników. Nie jest to korzystne dla działania kolumn. Mimo wszystko, kolumny z małą efektywnością mogą nadal dobrze brzmieć. Skuteczność decyduje, jak głośno jest w stanie zagrać głośnik.
- Impedancja – to istotny parametr, którego wartość należy dopasować do impedancji wzmacniacza. Im mniejsza wartość impedancji, tym kolumnie potrzebna jest do działania większa ilość prądu ze wzmacniacza, Najpopularniejsze wartości impedancji to 4 i 8Ω. (Ohm). Rzadziej spotykane są kolumny o wartości 6Ω. Wartość impedancji nie ma wpływu na jakość głośników. O tym, czy głośniki są dobrej jakości decydują przede wszystkim parametry wzmacniacza oraz konstrukcja głośników.
- Moc kolumn – wartośc mocy kolumn określa ilość mocy ze wzmacniacza, którą kolumny mogą przyjąć w celu wytworzenia dźwięku bez ryzyka uszkodzenia głośników. Wiele osób uważa, że czym większą mocą charakteryzuje się głośnik, tym będzie głośniej grał. To nieprawda. O tym decyduje skuteczność/efektywność kolumn.
Rodzaje kolumn
Można podzielić modele kolumn głośnikowych na różne rodzaje. Możemy wyróżnić różne typy kolumn w podziale ze względu na obudowę, sposób działania, przeznaczenie i ilość umieszczonych w nich głośników.
Rodzaje kolumn ze względu na obudowę
Oto rodzaje kolumn w podziale ze względu na ich obudowę:
- Kolumny z obudową otwartą – to kolumny z tzw. bass reflexem. Polega on na tym, że w tylnej ścianie kolumn znajdują się otwory lub otwór, dzięki któremu bas (dźwięk o niskiej częstotliwości) brzmi dużo lepiej.
- Kolumny z obudową zamkniętą – to kolumny, które po pierwsze – grają głośniej od kolumn z obudową otwartą. Po drugie, lepiej oddają dźwięki w wysokich tonach – o dużej częstotliwości.
Podział kolumn ze względu na sposób działania
Oto rodzaje kolumn w podziale ze względu na ich sposób działania:
- Kolumny aktywne – uzbrojone są w głośniki, które nie potrzebują zewnętrznego wzmacniacza do działania. Posiadają już wbudowany wzmacniacz. W przypadku takich kolumn, wystarczy podłączyć do nich urządzenie źródłowe, np. laptop, telewizor lub
- Kolumny pasywne – jest to tradycyjny rodzaj kolumn. Wbudowane w nich głośniki nie posiadają wewnętrznego wzmacniacza. Aby działały, musisz podłączyć je do zewnętrznego wzmacniacza stereo lub do amplitunera.
Podział kolumn ze względu na przeznaczenie
Oto rodzaje kolumn w podziale ze względu na ich przeznaczenie:
- Kolumny podłogowe – jak sama nazwa wskazuje, ten rodzaj kolumn ustawiany jest bezpośrednio na podłodze. Są dużo większe od kolumn półkowych lub podstawkowych.
- Kolumny podstawkowe – są przeznaczone do mniejszych przestrzeni. Kolumny tego rodzaju mogą stać m.in. na szafkach, półkach i regałach.
Podział kolumn ze względu na ilość głośników
Oto rodzaje kolumn w podziale ze względu na ilość znajdujących się w nich głośników:
- Kolumny trójdrożne – tego rodzaju kolumny posiadają aż trzy głośniki: głośnik niskotonowy (bas), głośnik średniotonowy oraz głośnik wysokotonowy. Teoretycznie, kolumny trójdrożne pozwalają na usłyszenie całej gamy dźwięków. Jednak to, czy dane kolumny trójdrożne będą lepiej grały od kolumn dwudrożnych zależy od jakości znajdujących się w nich przetworników.
- Kolumny dwudrożne – tego rodzaju kolumny posiadają dwa głośniki: głośniki nisko-średniotonowy oraz głośnik wysokotonowy.
Czym się różni amplituner od wzmacniacza stereo?
Często mylonymi ze sobą urządzeniami audio są: wzmacniacz stereo oraz amplituner. Postaramy się wyjaśnić różnice między nimi.
Amplituner
Amplituner powstał głównie z myślą o kinach domowych i odtwarzaniu dźwięków gier komputerowych. Dzięki wbudowanym w niego licznym funkcjom, potrafi obsługiwać przesył dźwięku z różnych urządzeń, np.: z telewizorów, odtwarzaczy DVD, smartfonów, czy dekoderów cyfrowych. Amplitunery często uzbrojone są także funkcję bluetooth lub wifi, dzięki czemu łatwo zsynchronizować je np. z biblioteką utworów znajdującą się na komputerze, czy ze Spotify’em na smartfonie. W odbiorze wzmacnianego przez niego dźwięku, chodzi głównie o oddanie jego przestrzenności. Amplituner świetnie sprawdza się przy rozbudowanych systemach dźwiękowych, np. 5.1.
Wzmacniacz
Wzmacniacz stereo to urządzenie przede wszystkich dla osób, które są nastawione na słuchanie muzyki. Można do niego podłączyć m.in. gramofon, mikrofon, radio, odtwarzacz CD, smartfon, laptop lub inne źródła dźwięku. Wzmacniacz może przekazać podłączonym do niego kolumnom większą moc niż amplituner. Jeśli zależy Ci głównie na odtwarzaniu Twoich ulubionych utworów muzycznych, zdecydowanie wybierz wzmacniacz zamiast amplitunera.
Rodzaje i klasy wzmacniaczy
Wzmacniacze różnią się od siebie ze względu na ich sposób działania oraz ze względu na klasy.
Rodzaje wzmacniaczy ze względu na sposób działania
- Wzmacniacze lampowe – ten rodzaj wzmacniaczy zapoczątkował erę tego sprzętu. Elementem, który wzmacnia dźwięk jest kampa elektronowa. Większość wzmacniaczy lampowych posiada klasę A. Na rynku można też znaleźć modele w klasie AB.
- Wzmacniacze tranzystorowe – w tym rodzaju wzmacniaczy sygnał wzmacnia tranzystor. Mogą zapewnić o wiele wyższą jakość dźwięku, niż wzmacniacze lampowe.
Klasy wzmacniaczy
- Wzmacniacz w klasie A – znany jest z wysokiej jakości oferowanego dźwięku i z niskimi zniekształceniami. Przez swoją niską efektywność, emituje dużo ciepła. Wzmacniacze w klasie A to wysokiej jakości sprzęt audiofilski.
- Wzmacniacz w klasie B – wykalibrowany tak, aby tranzystory nie przewodziły prądu w stanie spoczynku.
- Wzmacniacz klasy AB – cechą charakterystyczną dla niego jest to, że prąd przepływa przez elementy wyjścowe nawet w stanie spoczynku. To najpopularniejsza klasa wśród wzmacniaczy liniowych.
- Wzmacniacz klasy C – nie ma zastosowania w technologii audio.
- Wzmacniacz klasy D – posiada impulsowe końcówki mocy, które złożone są z baterii tranzystorów. Tranzystory przełączane są w nich poprzez impulsy z generatora.
- Wzmacniacz klasy G – charakteryzuje się skomplikowaną konstrukcją.
Na co zwracać uwagę przy zakupie kolumn?
Istnieje kilka czynników, które powinny zdecydować o tym, jakie kolumny głośnikowe kupisz. Najpierw skup się na przestrzeni, w której chcesz ustawić swój sprzęt. Czy jest duża? Jeśli pokój, w którym chcesz je ustawić jest mniejszy niż 15 – 20 m2, zrezygnuj z kolumn podłogowych. Będą zajmować dużo miejsca, a wielkość kolumn nie jest wcale wyznacznikiem ich mocy i jakości dźwięku. W mniejszych pomieszczeniach świetnie sprawdzą się kolumny podstawkowe, które zawiesisz na ścianie lub postawisz na podstawkach na półce. Kolumny głośnikowe musisz także dopasować do wzmacniacza (jeśli go już masz). To bardzo rozbudowany temat, który wywołuje wiele dyskusji na forach związanych ze sprzętem audio. Wiele osób przy dopasowaniu obu urządzeń kieruje się wyłącznie ich mocą. Popularną zasadą jest ta, aby wybierać wzmacniacze o podobnej mocy, co moc kolumn (tej samej lub trochę większej). Tymczasem, bardzo ważnym parametrem kolumn jest ich skuteczność (ale nie najważniejszym). Jeśli kupimy kolumny o skuteczności 80dB i podkręcimy gałkę wzmacniacza, aby ten podawał kolumnom 1 W moc, usłyszymy dźwięk o natężeniu 80 dB. Jeśli wybierzesz kolumny o dużej skuteczności, nie będziesz potrzebował wzmacniacza o bardzo dużej mocy. Oprócz skuteczności, ważne są także inne parametry kolumn, np. jakość głośników. Czasem lepiej kupić jest kolumny o mniejszej skuteczności, a w zamian za to cieszyć się lepszym basem lub większą czystością dźwięku.
Jakie kable głośnikowe do zestawu wzmacniacz stereo + kolumny?
Jakość kabli głośnikowych zależy od wielu parametrów, m.in. od jakości miedzi i sposobu wykonania „druta”. Jeśli zależy Ci, aby kable dobrze przewodziły dźwięk, wybierz kable głośnikowe posrebrzane. Są polecane przez fanów domowego słuchania muzyki o wiele bardziej, niż kable ocynkowane lub pozłacane. Z kolei jakość miedzi można ocenić za pomocą parametru czystości. W sklepie ze sprzętem audio zapytaj sprzedawcę o stopień czystości miedzi danego kabla (wyrażony w procentach) lub przeczytaj tą informację na opakowaniu. Co więcej, dobre modele kabli głośnikowych charakteryzują się grubą izolacją. Dzięki temu, kable będą bardziej odporne na uszkodzenia.
Grubość kabli głośnikowych
Bardzo ważnym parametrem kabli głośnikowych jest ich grubość. Warto dostosować grubość kabli do mocy kolumn głośnikowych.
- do kolumn o mocy do 70 W najlepsze będą kable o średnicy 1,5 mm2;
- do kolumn o mocy 70 – 120 W najlepsze będą kable o średnicy 2,5 mm2;
- do kolumny o mocy 120 – 200 W najlepsze będą kable o średnicy 4 mm2.
